„Snovi su kraljevski put u nesvesno.“ Sigmund Frojd
Na osnovu neurofizioloških eksperimenata, utvrđeno je da čovek svake noći sanja u proseku dva sata, te se oko 25% spavanja sastoji od snova. Snovi su važni kako za biološku, tako i za psihičku ravnotežu čoveka. Kada su naučnici eksperimentalno prekidali ispitanicima fazu sanjanja, to je dovodilo do razdražljivosti, slabe koncentracije, redukovanog pamćenja u umora. Istraživanja su pokazala da čak i kada ne pamtimo svoje snove i ne razumemo njihovo značenje, spavanje, odnosno sanjanje, igra važnu ulogu da efikasnije učimo, mislimo i pamtimo. Snovi mogu biti vid rasterećenja za mozak koji je preopterećen u budnom stanju.
Iako je čovek delom svesno biće, prema psihoanalitičkom shvatanju, čovekovo nesvesno predstavlja najdublji sloj njegove ličnosti, u kom su smeštena rana iskustva koja nisu dostupna svesti i iskustva koja se kasnije stiču, ali su potisnuta. Oslobađanje nesvesnih sadržaja kroz rad sa psihoterapeutom može obogatiti čovekov život i pomoći mu da nađe konstruktivnije načine da se nosi sa poteškoćama koje predstavljaju pretnju za njegovu psihološku dobrobit. Jedan od načina na koji naše nesvesno pokušava da dopre do svesti je kroz snove. Stručno tumačenje snova može nam otkriti važne poruke koje nam snovi šalju, često kroz naizgled nepovezane scene, senzacije, doživljaje i simbole koji deluju zbunjujuće.
Govoreći o nekim tipičnim snovima koje ljudi sanjaju, Trebješanin iz različitih perspektiva daje pregled njihovog mogućeg tumačenja. Tako se snovi o letenju mogu češće javiti kod osoba koje su introvertne, emocionalno uravnotežane i bezbrižne. Ovi snovi mogu imati i erotsko značenje, mogu biti znak težnje za dominacijom, a mogu značiti i prevazilaženje životnih problema i težnju ka duhovnom razvitku. Košmarni snovi mogu ukazivati na agresivne ili destruktivne želje onoga koji sanja, a prema drugom tumačenju, mogu poslužiti kao priprema za suočavanje sa opasnim situacijama i šansa za razvitak ličnosti. Snovi o padanju mogu se razumeti kao predavanje seksualnim nagonima, zatim kao strah od posrtanja u moralnom i društvenom smislu ili kao strah od gubitka kontrole i prepuštanja sopstvenoj sudbini.
Kao što se iz prethodnog pasusa vidi, postoje različiti pristupi tumačenju snova. Prilikom tumačenja snova, osim istraživanja značenja simbola koji se javljaju, važno je imati u vidu kontekst celog sna i uzeti u obzir životnu situaciju i ličnost onoga koji sanja. U psihoterapijskom procesu, pomoću analize snova možemo steći bolji uvid u sebe i u druge i na taj način povećati kvalitet svog života u psihološkom smislu. Tumačenje snova u psihoterapiji može doprineti unutrašnjem rastu i sazrevanju ličnosti.
Izvori:
Nastović, I. (2021). Psihologija snova i njihovo tumačenje. Prometej: Novi Sad
Trebješanin, Ž. (2020) Snovi. Data Status: Beograd